Stoiński Dominik h. Janina (1689–1769), sędzia ziemski lubelski.

Był synem Jacka (zob.) i jego pierwszej żony, Krystyny z Brodowskich.

Przed r. 1724 był S. cześnikiem trembowelskim i komornikiem ziemskim lubelskim. Dn. 24 XI 1726 otrzymał nominację na miecznika urzędowskiego. Dn. 22 I 1731 sejmik relacyjny lubelski wysłał go w poselstwie do króla Augusta II. Przed r. 1733 został sędzią grodzkim lubelskim. Podczas bezkrólewia po śmierci Augusta II, na sejmiku przedkonwokacyjnym w Lublinie 23 III 1733 wybrano go do grona asesorów do boku Adama Tarły, star. jasielskiego, marszałka zawiązanej wtedy konfederacji wojewódzkiej; powołano go też do sądów kapturowych województwa. Obrany posłem na sejm elekcyjny t.r. oddał głos na Stanisława Leszczyńskiego. W grudniu został konsyliarzem zawiązanej przez szlachtę lubelską konfederacji przy majestacie Leszczyńskiego. Na zjeździe w Dzikowie jako delegat woj. lubelskiego podpisał 5 XI 1734 akt popierającej króla Stanisława konfederacji generalnej.

Dn. 5 IV 1739 dostał S. urząd stolnika lubelskiego, a następnie wybrano go na sędziego ziemskiego lubelskiego (29 VII 1744, nominacja 10 VIII t.r.). Na sejm 1746 r. posłował z woj. lubelskiego; w izbie poselskiej kilkakrotnie zabierał głos, opowiadając się za aukcją wojska. Gdy w dyskusji nad komisją do lustracji dóbr królewskich, duchownych i szlacheckich powstały kontrowersje w sprawie wynagrodzenia dla lustratorów proponował, by potrzebne sumy brać z pogłównego żydowskiego. Wszedł do deputacji do rachunków skarbu kor., a na sesji prowincjonalnej małopolskiej, 28 X t.r., powołany został do komisji do ułożenia projektu podatków. W r. 1753 dwór popierał kandydaturę S-ego na marszałka trybunału, zapewne skarbowego radomskiego. Na sejmiku przedsejmowym lubelskim w sierpniu 1756 został S. zgłoszony przez woj. lubelskiego Antoniego Lubomirskiego jako kandydat na posła, ale odstąpił od kandydowania. Związany z woj. poznańskim Stanisławem Potockim, po jego śmierci (luty 1760) współpracował być może z marsz. nadw. kor. Jerzym Augustem Mniszchem, który przejął klientelę Potockiego. Jako najwyższy rangą urzędnik województwa zagaił lubelski sejmik deputacki 16 IX t.r. podał kandydaturę swego siostrzeńca Jacka Jezierskiego (zob.) na marszałka oraz zgłosił kandydatów na deputatów. Zapewne na sejmiku tym doszło do zakłócenia obrad ze względu na sprzeczność interesów zwolenników partii Mniszcha i «familii». Nie jest jasne, dlaczego S. podpisał manifest, w którym opisywano przebieg sejmiku i zarzucano Jezierskiemu, że niesłusznie odmówił nowo wybranym deputatom wydania laudum sejmiku. W r. 1762 wybrano S-ego na deputata do Tryb. Kor. Dn. 29 X 1764 sejmik poselski przed sejmem koronacyjnym upominał się, by S-emu przyznano ze skarbu kor. kwoty, należne jeszcze jego ojcu za prowadzenie archiwum. Po rozpoczęciu konfederacji barskiej podporządkował się S. wezwaniu króla i nie przerwał funkcjonowania sądu ziemskiego. Gabriel Karkutkiewicz dedykował S-emu i jego pierwszej żonie Teresie swe tłumaczenie „Relacji życia błogosławionego Andrzeja Kantego z Anagnianu...” (L. 1724). Stanisław Duńczewski, geometra przysięgły Tryb. Kor. i sądu ziemskiego lubelskiego, dedykował mu jedno z wydań „Kalendarza Polskiego i Ruskiego na 1747 r.”.

Dzięki pierwszemu małżeństwu wszedł S. w r. 1725 w posiadanie poł. m. Bychawy i części klucza bychawskiego. Ok. r. 1730 rozpoczął przebudowę zamku w Bychawie Podzamczu na pałac, ale pracy tej nie zakończył. W swoich dobrach prowadził hodowlę owiec, a wełnę sprzedawał na Śląsk; w Bychawie założył winnice i stawy rybne (wyrabiano tam też klepki dębowe), przez Kazimierz spławiał zboże. Po śmierci pierwszej żony trzymał również drugą poł. Bychawy jako dożywocie. Miał część Jabłonny koło Lublina, gdzie ok. r. 1738 wzniósł dwór. Ok. poł. XVIII w. zaczął zwiększać obciążenia dóbr bychawskich, przede wszystkim przez narzucanie mieszczanom nowych świadczeń. Po ojcu odziedziczył dobra Mełgiew, które wydzierżawił w r. 1747 Jezierskiemu. Pod koniec życia posiadał w woj. lubelskim oprócz wymienionych dóbr wsie: Wola Bychawska, Olszowiec, Ossowa, Stojeszyn, Zdrapy i części w kilku innych wsiach (m.in. Ostrowie i Grabowie); dobra te oszacowano wówczas na 420 tys. złp. Po śmierci ojca kontynuował jego proces o spadek po swym stryju, Antonim Stoińskim, zwłaszcza o część Grębanina w ziemi wieluńskiej. S. miał dwory i kamienicę w Lublinie, które przekazał drugiej żonie. W r. 1758 wspólnie weszli w posiadanie królewszczyzny – sołectwa w Krępcu (woj. lubelskie). S. zmarł 13 XI 1769, został pochowany w kościele w Mełgwi. Uroczystości pogrzebowe zakłócił konflikt między wdową i jej dziećmi a synami S-ego z pierwszego małżeństwa (odbyły się dwa pogrzeby).

S. był dwukrotnie żonaty. W małżeństwie (ślub 23 X 1721) z Teresą z Pisarskich, córką Michała, star. wolbromskiego, i Teofili z Zaporskich, podczaszanki lubelskiej, wnuczką Achacego Pisarskiego (zob.), miał synów: Jacka, który od 21 X 1746 uczył się przez trzy lata w szkole kadetów w Luneville, 11 IX 1759 został nominowany na miecznika urzędowskiego, ale nie objął tego urzędu, pułkownika wojsk kor., prawdopodobnie uczestnika konfederacji barskiej pod chorążym Stanisławem Wybranowskim, Ignacego (zob.), Stanisława (zm. ok. 1765), komornika lubelskiego, i Cypriana Stanisława (zm. między 1778–80), księdza, oraz córki: Krystynę, zamężną od r. 1750 za kasztelanicem lubelskim Aleksandrem Gałęzowskim, a po jego śmierci za cześnikiem chęcińskim Antonim Derszniakiem, Wiktorię, żonę (od r. 1753) Antoniego Bonieckiego, podsędka chełmskiego, i Agnieszkę, zamężną od r. 1764 za Mikołajem Nieprzeckim (zm. po 1791), podczaszym urzędowskim, następnie lubelskim, podsędkiem lubelskim. W małżeństwie (ślub ok. r. 1743) z Franciszką z Kręskich, córką Ignacego, chorążego wieluńskiego (otrzymał wtedy znaczny posag 50 tys. złp.) miał synów: Ksawerego (zob.), Feliksa (1749 – 20 XI 1807), cześnika łukowskiego (1793), szambelana królewskiego, żonatego z Marianną z Karczewskich, i Sylwestra, żonatego z Magdaleną z Węglińskich, oraz córkę Ewę (zm. przed 1780), żonę Feliksa Puszeta. Spory o spadek po S-m między jego dziećmi rozstrzygnął Tryb. Kor. wyrokiem z r. 1780.

Portret miedzioryt z poł. XVIII w., w Muz. Lub., sygn. S/G/389, reprod. w: Dąbrowska M., Trybunał Koronny w Lublinie 1578–1794, L. 1994 s. 40; Katalog portretów osobistości polskich i w Polsce działających, W. 1990 VII 219; – Bibliografia starych druków lubelskich 1630–1800, L. 1997; Boniecki, XII 282 (Kręscy); Boniecki A., Kronika rodziny Bonieckich h. Bończa przydomku Fredro, W. 1875 s. 56; Elektorowie; Estreicher, XV 383 (Duńczewski S.), XIX 114 (Karkutkiewicz G.); PSB (Jezierski Jacek); Urzędnicy, III/2, IV/4; – Boyé P., La cour polonaise de Luneville, Nancy 1926; Czeppe M., Kamaryla Pana z Dukli. Kształtowanie się obozu politycznego Jerzego Augusta Mniszcha 1750–1763, W. 1998; Dzieje Bychawy, Bychawa–L. 1994 s. 57–8, 69; Katalog zabytków sztuki w Pol., VIII z. 4 s. 7, z. 10; Surdacki M., Edukacja i opieka społeczna w Urzędowie XV–XVIII w., L. 2004 s. 161; Wadowski J. A., Kościoły lubelskie, Kr. 1907; Zienkowska K., Jacek Jezierski kasztelan łukowski 1772–1805, W. 1963; – Diariusze sejmowe z w. XVIII, II; Inwentarze ksiąg ziemskich lubelskich i urzędowskich 1409–1819, Oprac. A. Chursan, (w przygotowaniu do druku); Konfederacja generalna stanów koronnych [...] w Dzikowie [...] 5 XI 1734, Tarnobrzeg 1994; – AP w L.: Akta m. Bychawy, sygn. 1 s. 1–15, sygn. 3 k. 15–35, 54, sygn. 4 (opis Bychawy z 1820 r.), Księgi grodzkie lub., Relacje, sygn. 249 k. 548–9, sygn. 267 k. 462–5, sygn. 390 k. 64–7, sygn. 393 k. 211–14, sygn. 394, 398 k. 547–8, Księgi ziemskie lub. 1409–1810, sygn. 135, mf. z Kurii Biskupiej w L., Bychawa (akta małżeństw z l. 1711–41), t. IX k. 47; AP w P.: Grębanin-Kręscy, sygn. 1, 13, 27; B. Łopacińskiego w L.: rkp. 1015 (list Jacka Stoińskiego do Wybranowskiego z 22 VII 1769) k. 19, rkp. 1630 (Dział braci Aleksandra i Stefana Gałęzowskich z r. 1750); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 704, 2387 t. 1. k. 218–19, rkp. 8326 k. 143v, 153, 177, 232, 245; Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny w Kijowie: F. 79 op. 3 spr. 131 k. 71; Paraf. rzymskokatol. w Mełgwi: Księga zmarłych od r. 1765, k. 3v, Księga zmarłych od r. 1807, Księga małżeństw z l. 1755–97, s. 21.

Elżbieta Wierzbicka